Chùa tọa lạc ở thôn Ninh Tịnh, xã Bình Kiến, thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên. ĐT: 02573.824130. Chùa thuộc hệ phái Bắc tông.
Chùa do ngài Tế Căn đời thứ 36 dòng Lâm Tế, khai sơn vào giữa thế kỷ XVIII, đã qua 17 đời trụ trì: Tế Căn, Đạo Quang, Đạo Khánh, Đạo Thuật, Đạo Quảng, Đạo Thông, Đạo Hóa, Đạo Bảo, Tánh Đăng, Tánh Định, Hải Trí, Thanh Nghĩa, Quảng Quá, Tâm Diệu, Trừng Chí, Tâm Chuẩn, Nguyên Đức. Chùa được trùng tu nhiều lần, hiện còn nhiều bảo vật và tháp cổ. Nơi đây xưa kia là đồi Chàm, nên chùa đã tìm được một số tượng Chàm, gạch nung…
Từ năm 1984, Thượng tọa trụ trì Thích Nguyên Đức đã trùng tu mở rộng ngôi chùa. Chánh điện được bài trí trang nghiêm.
Chùa là ngôi cổ tự nổi tiếng ở Tuy Hòa xưa nay.
Hồ Sơn cổ tự là một ngôi chùa cổ nằm ngay trong TP. Tuy Hòa, được đông đảo khách thập phương biết đến. Hồ Sơn cổ tự tọa lạc trên một khu đất cao giữa lòng TP Tuy Hòa được bao quanh bởi làng mạc, ruộng vườn, rợp bóng cây xanh. Nói là giữa lòng thành phố, nhưng Hồ Sơn cổ tự khá tách biệt với cái ồn ào của đô thị. Chùa có một vườn chim rộng hơn 1 mẫu đất với nhiều loài chim như bồ câu Pan, gà tây, gà ri, gà sao, trĩ đỏ công… và xung quanh là một vườn cây ăn trái, cây xanh rợp bóng quanh năm.
Chùa Hồ Sơn được tạo lập cách đây khoảng hơn 300 năm, chùa được trùng tu theo kiến trúc cổ lầu. Quy mô chùa bề thế trên vùng đất có phong cảnh hữu tình, có Quan Âm các, hồ sen soi bóng… khung cảnh vừa an lạc, thâm nghiêm và tĩnh mịch. Hồ Sơn cổ tự được xếp vào hàng danh lam ở Phú Yên và cả nước. Điều đặc biệt, khách thập phương khi đến vãng chùa Hồ Sơn, ngoài ngưỡng vọng đức phật, tĩnh tâm, chiêm nghiệm cuộc sống, còn được ngắm vườn chim quý và những loài chuối lạ.
Hòa thượng Thích Nguyên Đức, trụ trì chùa Hồ Sơn cho biết, nhờ môi trường gần gũi với thiên nhiên đã dần dần kéo nhiều loại chim về cư trú và trở thành vườn chim từ sau năm 1975. Từ đó, nhà chùa xây dựng vườn chim, trong đó có những loài trong sách đỏ Việt Nam như trĩ, sao, chim công quý phái.Những loài động vật này được nhà chùa nuôi dưỡng, nhân giống thành công làm cho vườn chim thêm phong phú.
