Bệnh tim mạch bao gồm: bệnh mạch vành, tai biến mạch máu não, tăng huyết áp,… là do những rối loạn của tim và mạch máu và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Vậy nguyên nhân và triệu chứng của bệnh tim mạch là gì?
1. Bệnh tim mạch là gì?
Bệnh tim mạch là những tình trạng liên quan đến sức khỏe của trái tim, và sự hoạt động của những mạch máu gây ra suy yếu khả năng làm việc của tim. Bệnh bao gồm những bệnh mạch vành, bệnh động mạch ngoại vi, tăng huyết áp, thấp tim, bệnh cơ tim, bệnh van tim, loạn nhịp tim… là các nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng tử vong.
Theo như thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thì mỗi năm có khoảng 17,9 triệu người tử vong vì bệnh tim mạch, trong đó có 85% trong số đó do bệnh nhồi máu cơ tim và bị đột quỵ. Tại Việt Nam, thì bệnh tim cướp đi mạng sống của gần 200.000 người mỗi năm cao hơn số những người tử vong vì bị ung thư, đáng lưu ý là bệnh này đang có xu hướng trẻ hóa. Nếu như trước đây, những bệnh lý tim mạch như bệnh động mạch não, hay bệnh động mạch vành, và bệnh động mạch ngoại biên… thường gặp ở những người lớn tuổi, thì ngày nay, bệnh có thể xuất hiện sớm ở những người trẻ
Trong khi đó, thì những người trẻ thường sẽ chủ quan cho rằng mình không có nguy cơ mắc bệnh, nên sẽ không có biện pháp phòng ngừa nào hợp lý và thái độ tầm soát sớm, điều đó sẽ dẫn tới những biến chứng đáng tiếc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn tài sản lao động của xã hội. Bên cạnh đó thì trường hợp người bệnh tim bẩm sinh không được chẩn đoán sớm, và điều trị kịp thời trong các năm đầu sau sinh cũng chiếm tỉ lệ đáng kể về bệnh lý tim mạch ở những người trẻ.
2. Nguyên nhân của bệnh tim mạch
Nguyên nhân gây ra bệnh tim còn phụ thuộc vào từng loại bệnh cụ thể.
- Bệnh động mạch vành: Do sự tích tụ của những mảng chất béo có trong động mạch (xơ vữa động mạch) là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh mạch vành. Những thói quen sống không lành mạnh, chẳng hạn như chế độ ăn uống nghèo nàn, lười vận động, thừa cân và hút thuốc có thể sẽ dẫn đến bị xơ vữa động mạch.
- Rối loạn nhịp tim: Nguyên nhân phổ biến của bệnh rối loạn nhịp tim hoặc những tình trạng có thể dẫn đến bệnh rối loạn nhịp tim bao gồm: Hút thuốc, bệnh động mạch vành, lạm dụng ma túy, bệnh tiểu đường, dị tật tim bẩm sinh, huyết áp cao, bệnh hở van tim, căng thẳng, sử dụng quá nhiều rượu hoặc caffeine, một số loại thuốc không kê đơn, thuốc kê đơn, hay thực phẩm chức năng, và cả thuốc thảo dược
- Dị tật tim bẩm sinh: Dị tật tim bẩm sinh thường sẽ phát triển khi trẻ vẫn còn trong bụng mẹ. Những khuyết tật ở tim có thể sẽ phát triển khi tim phát triển, khoảng một tháng sau khi thụ thai, sẽ làm thay đổi lưu lượng máu trong tim. Một vài bệnh lý, thuốc men và cả gen di truyền có thể gây ra bệnh dị tật tim. Dị tật tim cũng có thể sẽ phát triển ở người lớn. Khi mà bạn già đi, cấu trúc của tim có thể sẽ thay đổi và gây ra khuyết tật ở tim.
- Bệnh cơ tim: Nguyên nhân của bệnh cơ tim, bị dày hoặc là to cơ tim, có thể sẽ tùy thuộc vào loại:
- Bệnh cơ tim bị giãn nở: có thể sẽ do giảm lưu lượng máu đến tim (bệnh thiếu máu cơ tim) do tổn thương sau cơn đau tim, nhiễm trùng, độc tố và một vài loại thuốc, bao gồm cả các loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh ung thư. Nó cũng có thể được di truyền từ cha và mẹ.
- Bệnh cơ tim phì đại: Loại này cũng thường được di truyền. Nó cũng có thể phát triển theo thời gian do bị huyết áp cao hoặc là lão hóa.
- Bệnh cơ tim cứng: Nguyên nhân có thể sẽ do các bệnh, chẳng hạn như bị rối loạn mô liên kết hoặc là sự tích tụ của những protein bất thường (chứng amyloidosis).
- Nhiễm trùng tim: Bệnh nhiễm trùng tim, chẳng hạn như bị viêm nội tâm mạc, được gây ra khi vi trùng đến cơ tim của bạn. Những nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh nhiễm trùng tim bao gồm như: Vi rút, vi khuẩn, và ký sinh trùng
- Bệnh van tim: Bạn có thể sẽ bị bệnh van tim bẩm sinh, hoặc là những van có thể bị hỏng do gặp những tình trạng như: Rối loạn mô liên kết, nhiễm trùng (viêm nội tâm mạc nhiễm trùng), thấp khớp.
3. Các triệu chứng của bệnh tim mạch
- Triệu chứng khó thở
- Một trong những triệu chứng bệnh tim mạch thường gặp là khó thở. Bạn sẽ thường xuyên cảm thấy khó thở, cảm giác như bị vật gì đè lên ngực, khi nằm xuống, biểu hiện này ngày càng rõ rệt, thậm chí là khi hít thở sâu cũng rất khó khăn,… thì bạn nên đi khám lại tim mạch sớm.
- Dù không phải gắng sức nhưng các người bị mắc bệnh tim mạch vẫn có cảm giác khó khăn khi hít thở. Tình trạng này có thể nghiêm trọng hơn vào ban đêm, khi người bệnh đang ngủ, tim có thể đột ngột giảm khả năng co bóp khiến cho quá trình bơm máu từ tim đến phổi bị gián đoạn và gây ra tình trạng khó thở.
- Cảm giác bị tức ngực
- Đây là một triệu chứng bệnh tim mạch thường gặp nhất. Người bệnh thường có cảm giác bị đè nặng lên ngực, hay tức ngực, hay đau thắt ngực ở phần dưới xương ức, cảm giác đau theo từng cơn và thường xuyên được lặp lại. Các cơn đau thắt ngực thường sẽ xảy ra khoảng 10 phút.
- Trong trường hợp có các biểu hiện kể trên thì người bệnh cần được nghỉ ngơi và đi khám sớm vì rất có thể đây là triệu chứng cảnh bảo của một cơn đau nhồi máu cơ tim. Thông thường, khi tế bào cơ tim không được nhận đủ oxy vì lượng máu tới tim giảm sẽ gây ra hiện tượng đau thắt ngực.
- Hiện tượng phù: Nếu như ngủ dậy thấy hiện tượng mặt bị căng, và to hơn, mí mắt nặng hoặc bàn chân phù vào những thời điểm nhất định ở trong ngày thì bạn nên cẩn trọng. Đây có thể là các dấu hiệu cảnh báo bạn đang bị suy tim.
- Mệt mỏi và kiệt sức: Chỉ các hoạt động bình thường, hoặc ngay cả khi ngủ dậy, cơ thể của người bệnh mắc bệnh tim cũng sẽ có cảm giác mệt mỏi, kiệt sức. Hiện tượng này được giải thích do thiếu máu đến tim, phổi, não.
- Ho dai dẳng: Khi tim bơm máu không đủ để cung cấp cho cơ thể sẽ xảy ra tình trạng máu bị ứ lại, đồng thời dịch ứ ở trong phổi lâu ngày. Từ đó, người bệnh sẽ bị ho mạn tính, thường xuyên sẽ thở khò khè, ho nhiều khi nằm, và khi mới dậy khỏi giường.
- Chán ăn, và buồn nôn: Rất nhiều bệnh lý có thể gây nên tình trạng chán ăn và buồn nôn. Nhưng bạn nên chú ý, đây cũng là một triệu chứng bệnh tim mạch khá phổ biến. Người bệnh tim mạch thường xuyên có cảm giác bị no, chán ăn do dịch ứ lại trong gan và các cơ quan tiêu hóa.
- Thường xuyên đi tiểu đêm: Người mắc bệnh suy tim hay đi tiểu đêm vì lượng nước tích tụ gây ra phù ở nhiều bộ phận, trong đó có cả thận.
- Nhịp tim nhanh, và mạch không đều: Khi bị suy giảm chức năng bơm máu, tim sẽ đập nhanh hơn. Chính vì vậy, người bệnh thường sẽ có cảm giác hồi hộp, tim đập nhanh như hiện tượng đánh trống ngực.
- Hay lo lắng: Thở nhanh, nhịp tim khác thường, hay thường xuyên lo lắng, đồng thời tay đổ mồ hôi nhiều,… là những triệu chứng của bệnh tim mạch thường xuyên bị bỏ qua hoặc là nhầm lẫn với các bệnh khác.
- Chóng mặt, ngất xỉu
- Trong trường hợp máu đến não bị gián đoạn hoặc rối loạn nhịp tim ở mức độ nghiêm trọng, người bệnh sẽ gặp phải tình trạng chóng mặt hoặc ngất xỉu.
- Nếu như gặp phải các biểu hiện kể trên thì cần đến những cơ sở y tế để được thăm khám càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, bạn cần lựa chọn các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo việc thăm khám và điều trị một cách hiệu quả nhất.
4. Những người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch
Những yếu tố nguy cơ phát triển đến bệnh tim bao gồm:
- Tuổi tác: Tuổi càng cao thì càng làm tăng các nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Giới tính: Nam giới thường có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn. Nguy cơ đối với phụ nữ tăng lên sau thời kỳ mãn kinh.
- Tiền sử về bệnh gia đình: Tiền sử gia đình mắc bệnh tim làm tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành của bạn.
- Hút thuốc lá: Nicotine sẽ thắt chặt mạch máu và carbon monoxide có thể làm hỏng lớp lót bên trong của chúng, khiến chúng dễ bị xơ vữa động mạch hơn. Các cơn đau tim phổ biến hơn ở những người hay hút thuốc lá thường gặp hơn ở những người không hút thuốc.
- Ăn uống kém lành mạnh: Một chế độ ăn uống có quá nhiều chất béo, muối, đường và cholesterol có thể góp phần vào việc gây nên bệnh tim mạch.
- Huyết áp cao: Huyết áp cao không được kiểm soát có thể dẫn đến tình trạng xơ cứng và dày lên động mạch của bạn, thu hẹp những mạch mà máu chảy qua.
- Mức cholesterol trong máu cao: Mức cholesterol trong máu của bạn cao có thể làm tăng nguy cơ hình thành mảng bám và gây xơ vữa động mạch.
- Bệnh tiểu đường: Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
- Béo phì: Cân nặng quá mức bình thường sẽ làm trầm trọng thêm những yếu tố nguy cơ bệnh tim khác.
- Không hoạt động thể chất: Thiếu tập thể dục cũng liên quan đến nhiều dạng bệnh tim và một vài yếu tố nguy cơ khác.
- Căng thẳng: Căng thẳng không được giải tỏa có thể khiến động mạch của bạn bị hỏng và làm trầm trọng thêm những yếu tố nguy cơ khác của bệnh tim.
- Sức khỏe răng miệng kém: Nếu như răng và nướu của bạn không khỏe mạnh, vi trùng có thể xâm nhập vào máu và di chuyển đến tim, gây viêm nội tâm mạc.
5. Các phương pháp điều trị bệnh tim mạch
Những phương pháp điều trị bệnh tim mạch sẽ khác nhau và tùy thuộc vào tình trạng bệnh. Các cách chữa bệnh tim mạch thường bao gồm:
- Thay đổi lối sống: Thực hiện các chế độ ăn uống ít chất béo và natri, nên tập thể dục vừa phải, ít nhất 30 phút mỗi ngày trong tuần. Bạn cũng nên bỏ thói quen hút thuốc và hạn chế uống rượu bia.
- Sử dụng thuốc kháng sinh đối với các trường hợp nhiễm trùng tim, các loại thuốc kiểm soát bệnh tim phụ thuộc vào loại bệnh tim mà bệnh nhân mắc phải.
- Phẫu thuật: Nếu như thuốc không điều trị bệnh tim hiệu quả, bác sĩ sẽ khuyên bạn làm phẫu thuật tim. Loại phẫu thuật này sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh tim của bạn.
Có rất nhiều loại phẫu thuật khác nhau để điều trị bệnh tim và mạch máu, bao gồm:
- Nong mạch: Điều này sẽ mở một mạch bị tắc bằng cách sử dụng một loại thiết bị giống như quả bóng tại điểm hẹp nhất của động mạch. Bác sĩ cũng có thể chèn stent, là một loại ống thép không gỉ, nhỏ để cố định mạch máu mở ra, đảm bảo nó vẫn hoạt động thông suốt.
- Cắt động mạch: Điều này còn liên quan đến việc cắt mảng bám ra khỏi động mạch để giúp máu có thể lưu thông tự do.
- Bắc cầu động mạch: Lấy một phần động mạch hoặc tĩnh mạch từ một phần khác của cơ thể (như cánh tay hay hoặc chân), sử dụng nó để dẫn máu xung quanh khu vực bị tắc nghẽn trong động mạch.
- Máy tạo nhịp tim: là thiết bị điện tử nhỏ được đặt ở bên trong cơ thể nhằm điều chỉnh nhịp tim.
- Thay thế van tim: Nếu như van tim bị hỏng hoặc không hoạt động nữa, bác sĩ phẫu thuật có thể thay thế nó.
- Cắt nội mạc động mạch cảnh: Trong những quy trình này, bác sĩ sẽ phẫu thuật và loại bỏ mảng bám tích tụ từ động mạch cảnh để có thể ngăn ngừa đột quỵ.
6. Phòng ngừa bệnh tim mạch
Bệnh tim mạch có thể sẽ được cải thiện hoặc thậm chí ngăn ngừa được bằng cách thay đổi một lối sống lành mạnh. Những thay đổi sau đây có thể sẽ giúp bạn cải thiện sức khỏe tim mạch: Bỏ hút thuốc, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày trong tuần, ăn một khẩu phần ăn ít muối và chất béo bão hòa, giảm căng thẳng, giữ vệ sinh tốt, duy trì trọng lượng khỏe mạnh, Bạn cũng nên kiểm soát các tình trạng sức khỏe khác, chẳng hạn như huyết áp cao, cholesterol cao và bệnh tiểu đường.
Để được tư vấn những gói bảo hiểm nhân thọ có đầy đủ quyền lợi bảo vệ sức khỏe-tiết kiệm-đầu tư tốt nhất hiện nay, xin vui lòng liên hệ: 0938.27.50.56 – Call/SMS/Zalo (Ms Phương).
